معاونت در جرایم سایبری از منظر فقه و حقوق ایران
چکیده:
گستردگی فضای سایبر تمام ابعاد زندگی بشر را به خود معطوف نموده است به نحوی که جدایی از این فضا برای برخی قابل تصور نیست. علیرغم مزایای غیر قابل‌انکار فضای سایبر، متأسفانه با گذشت هرچه بیشتر از عمر آن، بهره‌برداری سوء از این فضا زمینهساز مخاطرات بالقوه و بالفعل بسیاری گردیده است.
این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی بر اساس منابع کتابخانه‌ای موجود صورت گرفته و با تتبع در منابع، مبانی فقهی آن بیان شده سپس ماهیت و شرایط حقوقی آن مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه‌ی این پژوهش نشان می‌دهد که معاونت در جرائم سایبری از مصادیق اعانه بر اثم می‌باشد لذا حرمت آن با استناد به ادله‌ی قرآنی، روایی و حکم مستقل عقل بر قبح کمک بر گناه اثبات می‌شود. همچنین مقدمه‌ی حرام و قاعدهی لاضرر به عنوان سایر مبانی فقهی مورد بررسی قرار گرفته است.
مصادیق رفتار معاون در فضای سایبر اعم از ترغیب، تحریک، تطمیع، ارائه‌ی طریق و تسهیل ارتکاب جرم و ... در صورت اجتماع عناصر قانونی، مادی و معنوی واجد مسئولیت کیفری است. البته معاونت در جرائم سایبری گاهی مستقل از فعل اصلی است مانند پورنوگرافی که مقنن ضمن اهمیت به حفظ عفت عمومی و صیانت از حریم جامعه طی دو ماده، معاونت در پورنوگرافی را جرمی مستقل برشمرده است و گاهی تابع فعل اصلی است مانند جرائم علیه محرمانگی، صحت و تمامیت داده‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی و ... که طبق شرایط مندرج در ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ قابل مجازات است.