بررسی تطبیقی جایگاه زن از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی و عبدالعزیز بن باز
چکیده:
در منابع اسلامی، آیات و روایاتی وجود دارد که در آن به ویژگی‌های متفاوت زن و مرد اشاره شده است. همین امر باعث شده میان فرقههای مختلف اسلامی, براساس اختلاف مبانی آنها، تفسیرها و نگرش‌های متفاوتی در مورد جایگاه مرد و زن پدید آید. در این پژوهش سعی شده به بررسی تطبیقی دیدگاه تشیع، با محوریت نظریات آیتا... جوادی و وهابیت با تأکید بر آراء عبدالعزیز بن باز در باب جایگاه زن در اسلام پرداخته شود. ابتدا دیدگاه آیتا... جوادی آملی بهعنوان نماینده تشیع و براساس کتابهای ایشان، بخصوص کتاب زن در آینه جمال و جلال و در سه محور زن در قرآن، زن در عرفان و زن در برهان مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه نیز به چند شبهه درباره زنان با توجه به مبانی ایشان پاسخ داده شده است. طبق دیدگاه ایشان زن و مرد هر دو از یک گوهر ذات خلق شدهاند و از کرامت انسانی یکسانی بهرهمند هستند و تفاوت آنها منحصراً در بُعد جسمانی است؛ سپس دیدگاه بن باز بهعنوان نماینده وهابیت در رابطه با جایگاه زن و بیشتر براساس فتاوای او در مورد زنان بررسی میشود و سعی شده دیدگاه او طبق مبانی مورد پذیرش وی که همان مبانی وهابیت است، مورد بررسی قرار گیرد؛ او معتقد است وجود مرد برتر از وجود زن و نیز زنان ناقص العقل و ناقص الایمان هستند. همچنین به بررسی هر دو دیدگاه بهصورت تطبیقی پرداخته شده تا واضح شود که تفاوت در تفسیر جایگاه زن ریشه زیادی در اختلاف مبانی این دو فرقه دارد و نتیجه میگیرد که نظرات شیعه و اهلسنت در مسأله مذکور با یکدیگر تفاوت جوهری نداشته و تا حد زیادی مشترک است. اما وهابیت دیدگاه ویژه ـ ای دارد که به نظر میرسد تفاوت جوهری چندانی با تفکرات پیش از اسلام ـ جاهلیت ـ ندارد.
این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و بهرهگیری از منابع موجود کتابخانه‌ای بر پایه فهم و تفسیر آیتا... جوادی آملی و عبدالعزیز بن باز از آموزههای دینی و تطبیق آنها با یکدیگر ساماندهی شده است.