مطالعۀ تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در نظام حقوقی ایران و آمریکا

چکیده:

در حقوق مدرن حمایت مدنی یکی از مهم‌ترین شیوه‌های حمایت از حریم خصوصی اشخاص می‌باشد، بخش عمده حمایت مدنی به تبیین قوانین مربوط به مسئولیت مدنی اختصاص دارد. بازنگری در قوانین مربوط به مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی هم موجب جبران عادلانه‌تر خسارت‌های زیان‌دیده می‌شود و هم موجب بازدارندگی از پیدایش خطای مدنی مشابه در آینده می‌گردد. در حقوق امریکا در کنار مسئولیت مدنی سنتی، مسئولیت مدنی مدرن، مبنا و ارکان اقسام مختلف مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی را احصاء نموده. در حقوق ایران قوانین مربوط به مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی به‌روزرسانی نشده و در این زمینه نیازمند تحول جدی می‌باشیم. در این رساله که به روش کتابخانه‌ای و با رویکرد مطالعه تطبیقی تدوین شده است، بعد از ایضاح مفاهیم اولیه و تبیین مبانی نظری مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی؛ مبنا، ارکان و استثنائات اقسام مختلف مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در حقوق امریکا و ایران بررسی می‌شود. در نهایت به این نتیجه می‌رسیم که دلیل اصلی تفاوتی که در حقوق امریکا و ایران در باب مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی وجود دارد کم‌توجهی قانون‌گذار ایران به جایگاه حریم خصوصی به عنوان حقی مستقل و غفلت از دلالت احکام و قواعد فقهی بر مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی است. با توجه به مبانی اصولی که در این پژوهش اتخاذ نمودیم، اولاً وضع قوانین مربوط به مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی از احکام و قواعد فقهی نه تنها در حوزه اختیارات حاکم اسلامی، بلکه از جمله وظایف وی می‌باشد. ثانیاً ادله فقهی در اقسام مختلف نقض حریم خصوصی مبانی و ارکان متفاوتی برای مسئولیت مدنی ارائه می‌دهند که می‌تواند پاسخگوی نیاز امروز جامعه باشد. همچنین از تجربه نظام‌های حقوقی دیگر همچون امریکا، در مواردی که با آموزه‌های مسلم فقهی  و اخلاقی متعارض نباشد می‌توان الهام گرفت.