جنایت علیه اعضا داخلی بدن در فقه امامیه و حقوق ایران

چکیده:

این پایان نامه با هدف بررسی تحلیلی جنایت علیه اعضاء داخلی بدن، ضمن تعریف دو مفهوم جنایت و عضو؛ اقسام جنایت بر اعضاء بدن و اقسام مجازات برای جنایت بر اعضاء بدن را تبیین نموده و پس از تشریح ادله و امکان قصاص اعضاء داخلی، با استفاده از روش مطالعه کتابخانه‌ای مدارک علمی و تدوین آراء اندیشمندان، به بررسی شمول قاعده دیه اعضای زوج و فرد نسبت به اعضاء داخلی می‌‌پردازد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد بر اساس ادله عام قصاص عضو، اصل کلی برای مجازات مرتکبی که عمداً جنایتی بر تمامیت جسمانی فردی وارد کند، قصاص است و در جایی که به جهتی قصاص جنایت عمدی به دیه تبدیل شود یا جنایت غیرعمدی باشد، دیه تعلق می‌گیرد. بر این اساس در جنایت علیه اعضاء داخلی بدن، ابتدا قصاص و سپس دیه بررسی گردید و مشخص شد که ادله قصاص عضو به دلیل اطلاق، بر اعضاء داخلی تسری دارد و با توجه به پیشرفت تکنولوژی در پزشکی امکان برداشتن برخی از اعضاء داخلی همچون یک کلیه، یک شش، روده بزرگ، طحال و ... وجود دارد؛ بنابراین می‌توان با وجود شرایطی همچون مماثلت و به خطر نیفتادن نفس و سایر اعضای قصاص شونده، قصاص اعضاء داخلی را اجرا کرد و در صورتی که مجازات جنایت علیه اعضاء داخلی، قصاص نباشد بر اساس ماده ۵۶۳ قانون مجازات اسلامی و اطلاق قاعده‌ دیه‌ی اعضاء زوج و فرد که شامل اعضاء داخلی نیز می‌گردد، به اعضاء داخلی بدن، دیه تعلق می‌گیرد و در این زمینه به آراء و نظرات فقها و حقوقدانان پرداخته شده است.

کلید واژه ها: جنایت مجازات قصاص دیه اعضای داخلی