نظریة جبران مالی خسارت معنوی در حقوق اسلامی

چکیده مقاله

این پژوهش، فرضیه «جبران مالی خسارت معنوی» را در حقوق اسلامی بررسی نموده است. پژوهشگر، پس از تعریف خسارت معنوی به خسارت وارد به روح، جسم، اعتبار، احسـاسـات، عـواطـف، انـدیشه، هنر و آزادی‌های شخصی، در اثبات فرضیه از مفاهیم انسان‌شناسی و نظام اخلاقی و قواعد فقهی به روش کتابخانه‌ای و روش اجتهادی بهره جسته است. وی با تتبع گسترده در قاعده لاضرر و با عنایت به مقتضیات صدوری آن و انطباق عنوان ضرر و ضرار بر خسارت معنوی و امکان اثبات حکم و با توجه به روح و ملاک مندرج در قاعده مزبور و همچنین فلسفه تأسیس آن، جبران خسارت معنوی را به روش‌های شناخته شده ضروری دانسته است که یکی از این روش‌ها، روش جبران مالی است. قاعده نفی عسر و حرج با توجه به انطباق عنوان عسر و حرج بر بسیاری از مصادیق خسارت معنوی و صلاحیت اثبات حکم شرعی به مانند قاعده لاضرر بر جبران مالی خسارت معنوی دلالت دارد.