چهار دیدگاه مبنایی در ماهیت شناسی اعمال نیابتی از منظر امام خمینی

چکیده مقاله

اعمال نیابتی از رایج‌ترین اعمال عبادی است. مهم‌ترین مؤلفه اعمال عبادی، قصد قربت است. از طرفی در دانش فقه، واجبات بدنی به صورت استیجاری و نیابتی انجام می‌گیرد و بسیاری از اوقات هدف نهایی نائب، دستیابی به اجرت است. با این حال از منظر فقه عبادی، این‌گونه عبادت صحیح تلقی گشته است. از آنجا که فقه، دانشی قاعده‌مند است. فقها ناگزیر گشته‌اند که ابتدا به ماهیت شناسی نیابت بپردازند و در مرحله بعد تحلیل‌های  عمیقی برای رفع این ناهمخوانی قصد قربت و اخذ اجرت، سامان بخشی نمایند. از میان اندیشمندان معاصر امام خمینی در این عرصه انگاره‌های تحسین برانگیز و ارزشمندی را به ارمغان آورده‌اند. در این نگاشته به چیستی شناسی عبادات نیابتی و مبانی چهارگانه تنزیل شخص، تنزیل عمل، داعی بر داعی و مبنای دین پرداخته شده است.