بررسی فقهی حقوقی فرآورده‌های سلامت‌محور ممنوعه

چکیده:

فرآورده‌های سلامت‌محور شامل مواد غذایی، آرایشی، وسایل مصرفی پزشکی که در ترکیب آن‌ها از شیء مورد نهی شارع استفاده شده باشد مانند هر نوع دارو، شیر خشک، مکمل‌های تغذیه‌ای، غذاهای کمکی شیرخواران، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، الکل و ملزومات آن و تجهیزات پزشکی اعم از اینکه در داخل کشور تولیدشده و یا به صورت محصول وارداتی به دست مصرف‌کننده می‌باشند. در این نوشتار ضمن ماهیت‌شناسی فرآورده‌های سلامت‌محور، مبانی فقهی احکام تکلیفی و وضعی تولید، مصرف و معامله این دسته از فرآورده‌ها تبیین شده است. با عنایت به استحاله مواد در فرآیند تولید برخی از این فرآورده‌ها مصرف و معاملات مربوط به آن جایز، صحیح و نافذ می‌باشد همچنین با توجه به اثر شرعی عدم نجاست مترتب بر ذبح برخی حیوانات غیر مأکول لحم آن دسته از فرآورده‌های سلامت‌محوری که از گوشت یا پوست این دسته از حیوانات ساخته می‌شوند تولید و مصرف و معاملات آن جایز، صحیح و نافذ می‌باشد ولی فرآورده‌هایی که در مواد آن استحاله یا ذبح تحقق‌نیافته است از باب معالجه با حرام در صورت وجود شرایط مربوط تولید، مصرف و خرید و فروش آن به جهت عناوین ثانوی جایز می‌باشد. در این نوشتار الکل و ؤلاتین به عنوان دو نمونه از استحاله و تزکیه مورد بررسی مصداقی برای فرآورده‌های نوع اول مورد بررسی قرار گرفته است و کپسول شارک کارتیلاژ به عنوان نمونه از معالجه حرام، مطالعه و بررسی شده است. همچنین آرای مشهور فقیهان از منابع مهم الهام قواعد حقوقی در نظام کنونی حقوقی حاکم بر ایران بشمار می‌آید. از این رو، تولید، مصرف و معاملات مربوط به فرآورده‌های سلامت‌محور در حقوق ایران مشروع و معتبر شناخته می‌شود.

کلید واژه ها: استحاله اضطرار الکل تزکیه ژلاتین فرآورده‌های سلامت‌محور