اهداف مجازات در قرآن کریم و حقوق جزای عرفی

چکیده:

سخن از مجازات به عنوان معمول­ترین واکنش جامعه در قبال جرم قدمتی به درازای حیات بشر دارد. در قدیم­الایام نظام­های حقوقی، اَعمال ممنوعه را در قالب قانون­نامه هایی به شهروندان اعلان و عاقبت تخطی از آن را که همان مجازات باشد، با بیان نوع، میزان و کیفیت برای جامعه بازگو و به همین اندازه اکتفا می­کردند. لیکن در عصر جدید سوالی که ذهن اندیشمندان دانش حقوق و فلسفه را درگیر خود کرد صرف نظر از پذیرش مجازات به عنوان نهادی اجتناب ناپذیر در جامعه، پاسخ به این پرسش بود که اساسا هدف از مجازات چیست؟ رویکردی که پذیرفتن آن به علت نگاه معرفتی خاصی که بر هر پاسخ حاکم است، پیامدهای وسیعی در نظام حقوقی خواهد داشت. لذا پژوهش حاضر به صورت بنیادی- کاربردی و با روش توصیفی تحلیلی در پی آن است تا با محور قرار دادن آیات قرآن کریم، اهداف مورد نظر شارع مقدس را از اعمال مجازات تبیین و آن را با اندیشه حقوقدانان مکاتب حقوق جزای غرب مقایسه نماید. در نهایت نیز چنین نتیجه­گیری می­نماید که رویکرد قرآن کریم و حقوق جزای عرفی در زمینه اهداف مجازات ضمن وجود برخی تشابهات، به علت جهان بینی خاصی که بر آن حاکم است دارای تمایزاتی است که اتخاذ آن توسط نظام عدالت کیفری می­تواند منشأ آثار حقوقی متفاوتی در جامعه باشد. مهم­ترین دستاورد پایان­نامه نیز ساماندهی یک مجموعه منظم از اهداف مجازات می­باشد، که به تفکیک، مصادیق اهداف اجتماعی و فردی مجازات را مورد بررسی قرار داده و نقاط اشتراک و افتراق آن را با نظریات حقوق جزای عرفی بیان کرده است.   

کلید واژه ها: اهداف مجازات قواعد عمومی مجازات مجازات اخروی مجازات دنیوی