آسیب شناسی عرفان کاذب با نظر به دافعه عرفان علوی

چکیده مقاله

عرفان عملی غیرحقیقی و کاذب از دیرباز در زندگی بشر وجود داشته است؛ زمانی به صورت صوفیگری نمود پیدا کرده و امروز در ادامه همان مسیر با پدیده عرفان‌های نوظهور روبه‌رو هستیم که از مصادیق جنبش‌های نوین دینی می‌باشند. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به آسیب‌شناسی عرفان کاذب پرداخته می‌شود. از نتایج تحقیق می‌توان به مطلب زیر اشاره کرد: پیوند معنویت و شریعت، همگرایی عقلانیت و معنویت، زهد مثبت، جامعه‌گرایی و سبک معیار برای سلوک ازجمله شاخص‌های عرفان علوی هستند که به عنوان مقیاس‌های معرفتی، ما را در نقد و آسیب‌شناسی خردگریزی کریشنامورتی، شریعت‌ستیزی یا لذت‌گرایی اشو، معنویت پلورالیستی پائولو کوئلیو و عرفان متشابه بدون انسان کامل، یاری می‌کنند و در پایان مشخص می‌شود که عرفان برآمده از مکتب علوی در نقطه مقابل عرفان پست‌مدرن که با نفی فرهنگ فرهیخته و با رویکرد حداقلی به فرهنگ عامیانه بسنده نموده است؛ ناظر به فرهنگ والا و انسان محکم در کنار انسان‌های متشابه در سبک سیر و سلوک خود است.