بررسی فقهی و حقوقی اشتراط مدت در عقد مضاربه (ماده‌ی ۵۵۲ قانون مدنی)

نویسندگانسید علیرضا فروغی
نشریهفصلنامه‌ی رهنمون، شماره ۱
ارائه به نام دانشگاهدانشگاه شهید مطهری (ره)
شماره صفحات۱۱۲ - ۹۹
شماره سریال۱
شماره مجلد۱
نوع مقالهFull Paper
تاریخ انتشارزمستان ۱۳۸۱
رتبه نشریهISI
نوع نشریهچاپی
کشور محل چاپایران

چکیده مقاله

قانون‌ مدنی‌ در ماده‌ی‌ ۵۵۲ با توجه‌ به‌ نظریه‌‌ی مشهور فقهای‌ امامیه‌ شرط تعیین مدت در عقد مضاربه‌ را باطل دانسته و لکن حکم‌ به‌ صحت‌ عقد نموده‌ است‌، در این مقاله با بررسی مفاد ماده‌ی‌ ۵۵۲ و نظریه‌‌ی مشهور و پاسخ‌ استدلال‌های‌ ایشان‌، صحیح بودن‌ شرط‌ مدت از دیدگاه فقهی با استناد به‌ دلایل‌ معتبر و فتاوای‌ فقهای‌ برجسته‌ و از دیدگاه قانون مدنی با توجه به سایر مواد مربوط به مباحث عقود ثابت‌ شده‌ است‌. این‌ نظریه‌ دارای‌ آثار مثبت‌ بسیاری‌ است‌ از جمله‌ اینکه‌ تزلزل در قرار‌‌داد‌های مضاربه‌ای‌ - که از عوامل اصلی عدم استقبال از این عقد در روابط اقتصادی می‌باشد - از بین رفته و شبهه‌ی‌ غیرشرعی‌ بودن‌ لزوم این عقد‌ نیز منتفی‌ است‌. بنا‌‌‌بر‌‌این قرار‌‌داد‌های مضاربه‌ای‌ منعقده در نظام‌ بانکی‌ و عرف تجاری تا پایان‌ مدت‌ معین‌شده‌، لازم‌ بوده ‌و متعاقدین حق برهم زدن یک طرفه‌ی آن را ندارند.

tags: عقد جایز، عقد مضاربه، شرط مدت، لزوم عقد، صحت عقد