«شاخه فریزر و ملاحظات ویتگنشتاین بر آن»

چکیده مقاله

یکی از دل‌مشغولی‌های ویتگنشتاین در سراسر دوران زندگی‌اش مسئله دین بود او بیشتر به زبان باور دینی می‌پرداخت؛ اما فریزر با نگارش شاخه زرین ویتگنشتاین را برانگیخت تا علاوه بر باور دینی از عمل دینی نیز سخن بگوید. فریزر با محور قرار دادن چگونگی سلطه انسان بر طبیعت، ادوار زندگی انسان را به سه دوره جادو، دین و علم تقسیم می‌کند. وی دو دوره اول را دوران کودکی و دوره سوم را دوره بلوغ انسان برای غلبه بر طبیعت ذکر می‌کند. به اعتقاد فریزر جادو و دین بر دو پایه نظر و عمل استوار است که از طرفی نظر بر عمل تقدم دارد و از طرف دیگر اعمالی که در آن‌ها انجام می‌شود با نگرش ابزار انگارانه صورت می‌بندد. ویتگنشتاین در مخالفت صریح با فریزر، موضع او را عقل انگارانه خوانده و به جای تقدم نظر بر عمل، بر غریزی بودن اعمال آیینی و به جای تفسیر ابزار انگارانه بر تفسیر بیان انگارانه تأکید می‌کند.